2024-01-11
(aktualizacja: 2024-01-11)
Zalesiona działka stwarza wiele ciekawych możliwości w aranżacji ogrodu. Drzewa – zwłaszcza starodrzew – są nie tylko cennym zasobem przyrodniczym, ale także niezwykłą, naturalną ozdobą. Leśne ogrody doskonale wpasowują się w krajobraz, wyróżnia je ekologiczność i prostota. Działka leśna stwarza jednak także wyzwania, z którymi musisz sobie poradzić przy jej zagospodarowaniu. Prócz trudności związanych z doborem roślin i samą aranżacją ogrodu leśnego, należą do nich problemy prawne dotyczące wycinki drzew i budową domu na działce leśnej.
Bliskość natury oraz atrakcyjna cena działek leśnych sprawiają, że są one popularnym wyborem, jednak budowa domu i założenie ogrodu na tego typu gruncie są trudne. Wiele ograniczeń nakładają miejscowe plany zagospodarowania. Aby zbudować dom na działce leśnej, trzeba ją przeważnie przekształcić w działkę budowlaną. Prawo wyraźnie określa przy tym działkę leśną jako nieruchomość o powierzchni do 0,1 ha, która spełnia co najmniej jeden z warunków:
jest w inny sposób powiązana z gospodarką leśną.
W wielu przypadkach budowa domu na działce leśnej nie jest możliwa prawnie. Łatwiejsza jest budowa domu w przypadku działki oznaczonej jako teren zalesiony lub nieużytek. Istnieją jednak także działki, które w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego określa się jako działki leśne z możliwością zabudowy. Jednak nawet w takich przypadkach przekształcenie działki leśnej w budowlaną jest złożoną i trudną procedurą administracyjną.
Ogród na działce leśnej stwarza możliwość naturalnego wtopienia miejsca w otoczenie. Taki ogródek jest też ekologiczny i daje możliwość bezpośredniego obcowania z przyrodą. Przy zakładaniu ogrodów leśnych warto zachować naturalny drzewostan, a także runo leśne i warstwę krzewów, zachowując typowy dla lasów piętrowy układ roślinności.
W ogrodzie na działkach leśnych wybieraj także naturalne, dobrze komponujące się z półdziką przyrodą materiały. Ścieżki, meble ogrodowe, ogrodzenia i pawilony w ogrodzie leśnym powinny cechować się harmonizującą z nim prostotą.
Założenie trawnika w ogrodzie leśnym jest możliwe, wymaga jednak splantowania terenu, ponadto trawa źle rośnie w miejscach zacienionych. Jeśli zależy nam na trawniku na działce leśnej, należy wybrać przystosowane do cienia mieszanki trawnikowe, jednak nawet w tym przypadku efekt nie zawsze będzie satysfakcjonujący. Zaletą częściowego splantowania terenu jest stworzenie wrażenia przestrzenności, zwłaszcza wtedy, gdy sam zachowany drzewostan nie jest zbyt gęsty.
Możliwe jest także stworzenie ogrodu leśnego obsadzonego bylinami i krzewami ozdobnymi, ale w tym wariancie konieczna będzie pracochłonna zmiana warunków glebowych.
Do najciekawszych i łatwych w utrzymaniu rozwiązań należą stworzenie cienistej, naturalnej części leśnej oraz harmonizującej z nią części otwartej, świetlistej, obsadzonej niskimi roślinami ozdobnymi.
W większości przypadków działki leśne cechują ubogie, piaszczyste lub gliniaste gleby. Inne warunki panują jednak w lasach iglastych i w liściastych lub mieszanych. Gleby w borach sosnowych są przeważnie ubogie i zakwaszone. Ogranicza to znacznie możliwość nasadzenia roślin o wymagających potrzebach.
Wraz ze stwarzanym przez drzewa zacienieniem, ogranicza to znacznie możliwość doboru roślinności – w tym zwłaszcza tych światłolubnych. W miejscach zacienionych dobrze sprawdzają się rośliny zadarniające, takie jak bluszcze, barwinki, konwalie, tojeść, jałowce płożące, trzmielina lub irga.
Na glebach wybitnie kwaśnych, typowych dla borów lasów iglastych, dobrze sprawdzają się wrzosy, wrzośce, różaneczniki, azalie i hortensje. Uprawa innych roślin wymaga odkwaszenia wapniem lub dolomitem.
Gleby piaszczyste potrzebują wzbogacenia nawozem organicznym – rosną na nich dobrze tylko nieliczne rośliny ozdobne, takie jak rozchodnik i macierzanka. Stosować można także pnącza, kwitnące powojniki i winobluszcze, które tworzą ciekawe efekty, gdy oplatają drzewa iglaste.
Bardziej żyzne są bogate w próchnicę gleby na stanowiskach po lasach liściastych i mieszanych, na których sadzić można wiele gatunków roślin ozdobnych. W ogrodzie typu naturalnego z drzewami liściastymi dobrze sprawdzą się cieniolubne rośliny krzewiaste, np. głogi, berberysy, lilaki i jaśminowce. Na bardziej świetlistych stanowiskach sprawdzą się też kwitnące rośliny cebulowe.